احتمالا کتاب ها و مقالات زیادی در مورد موفقیت و خوشبختی و سلامت و…خوندی که ممکن نتیجه دلخواهت رو هم تو زندگی نگرفته باشی، دلیلیش یک نکته مهم هست که چون خیلی باهاش سرکار داریم کسی به اهمیتش پی نمی بره!
به این چندتا سوال جواب بده:
برای چی می خوای در کارت موفق بشی؟
چرا می خوای پولدار بشی؟
چرا می خوای رابطه عاشقانه داشته باشی؟
چرا می خوای سلامتی کامل داشته باشی؟
وقتی این چرا رو چندین بار از خودت بپرسی به یک خودآگاهی عمیقی می رسی که در نهایت همه آرزوها و خواسته ها رو برای رسیدن به احساس خوب و آرامش می خوای.
مثلا چرا می خوای در کارت موفق شی؟ پول بیشتری بدست بیارم
چرا پول بیشتری می خوای؟ نیازهام رو تامین کنم
چرا می خوای نیازهات و تامین کنی؟ احساس ارامش کنم و نگران نباشم
حالا سوالی که پیش میاد، آیا وقتی به خواستت رسیدی واقعا خوشحال میشی؟ احتمالا همه میگن بله
یکم به گذشتت فکر کن، حتما اهدافی داشتی که روزی آرزوت بودن و بهشون رسیدی و قبل رسیدنت فکر می کردی برسی دیگه همه چی عالی می شه مثلا دانشگاه قبول شم،گواهی نامه بگیرم،خونه بخرم،کار پیدا کنم،ازدواج کنم و….
چی شد آیا الان هم همونقدر خوشحالی؟! احتمالا جواب اکثرتون نه هست، و اینجاست که یادگیری کنترل احساسات اهمیت پیدا می کنه
انواع احساسات
احساس های مختلف حالات درونی وجود انسان هستند که همیشه همراه ما خواهند بود و شناسایی آنها کمک می‌کند تا شما موفق تر شوید و به خودشناسی برسید. رویارویی با موقعیت‌ها و اشخاص مختلف، انواع احساسات های مختلف را در انسان ایجاد می‌کند. مثلا با دیدن همکلاسی قدیمی تان خوشحال می‌شوید و گاهی برای یک امتحان مضطرب می شوید. هر یک از احساس های مختلف بر مغز تاثیر می‌گذارند و ساختار شیمیایی مغز را با توجه به نیاز بدن در آن موقعیت شکل می‌دهند.فرآیند شناخت احساسات برای هر فرد یک تجربه‌ی ویژه و منحصر به فرد می‌باشد و حتی شدت و میزان احساسات بر اساس ژنتیک و شخصیت هر فرد متفاوت است.سایت هلسی شو در این مقاله، به بررسی احساسات و چند روش برای شناخت احساسات اصلی و ثانویه می‌پردازیم.
حساسات و انواع آن
متخصصین احساسات را بر اساس رویکردهای مختلف به اشکال مختلفی دسته بندی کرده اند اما همه بر ۸ احساس پایه اتفاق نظر دارند:
شرم و احساس گناه ،عصبانیت، ترس، انزجار، غم، تعجب و حیرت، شادی
هر یک از این احساس ها ویژگی‌های مخصوص خود را دارد. هر کدام دارای ویژگی‌های مختلف،حالات چهره، تغییرات فیزیولوژیکی و رفتارهای منحصر به خود آن حس است. بقیه احساس ها بیشتر با ذهن و شناخت همراه هستند و شاخص زیست شناختی خاصی ندارند.
چه زمانی بی احساس می شویم؟
گاهی نمی دانیم چه احساسی داریم،از خودمان دور می شویم، از افراد و روابط صمیمی فاصله می گیریم و کم کم فرد بی خیالی می شویم و گاه رفتارهای تصنعی خواهیم داشت. به تدریج روابط خود را از دست می دهیم.
پس هنگامیکه که احساسات خود را نادیده می‌گیریم، سازگاری ما با اطرافیان لطمه می بیند و احتمالا رفتارهای نامناسب زیاذی خواهیم داشت. بنابر این شناخت احساسات بسیار مهم هست.
چگونه می توانیم احساسات خود را بشناسیم؟
با مطالعه و یادگیری انواع احساسات، می‌توانیم آنها را ادراک و تجربه کنیم؛ با تامل و ابراز احساس خود در نهایت می‌توانیم به سمت سلامت روان و ارتباطات سالم‌تر حرکت کنیم. برای شناخت احساسات، ضروری است که تغییرات فیزیولوژیکی بدن در حین تجربه احساسات مختلف را بشناسیم. افراد دارای سلامت روان، هنگام بروز احساسات مختلف آنها را سرکوب نکرده و همانطور که هست آن را بروز می‌دهند.
نخستین مرحله شناخت طبیعت احساسات
برای شناسایی انواع احساسات باید طبیعت و ریشه و خواستگاه هر احساس را بشناسیم که شامل ۶ گام هست که در زیر به اختصار تئضیح داده شده است:
1. شناخت و درک منشا و مبدا احساسات
احساس های ما، پاسخ های برنامه ریزی شده ای هستند که در طول سال ها تکامل انسان شکل گرفته اند. مثلا در برابر حیوان خطرناک می ترسیم و تغییرات فیزیولوزی در بدن اتفاق می افتد تا از بالاترین توان برای دفاع از خود استفاده کنیم. پس انواع احساسات برای حفظ بقا و همزیستی با محیط ضروری هست.
2. شناخت احساسات اولیه
اکثر روان شناسان احساسات اصلی شامل نفرت، ترس، شادی، غم و تعجب و خشم،را هیجانات اصلی می دانند که بقیه احساسات بر مبنای آنها شکل می گیرند. احساس هایی مانند عشق و اضطراب، غرور، شرم زیر دسته احساس های اصلی هستند..
3. نقش و اهمیت هر احساس
تمام احساس ها در بقا، رشد و تصمیم گیری افراد بسیار مهم و تاثیرگذار هستند. همه احساس ها، حتی احساسات منفی نیز در پیشرفت مفید و کمک کننده است. تصور کنید یک روز هیچ احساس خاصی مثل اضطراب و ترس و غروری نداشته باشید؛ نسبت به همه چیز بی اهمیت می شوید و در نتیجه تمام زندگی خود را از دست می‌دهید.
4. شناخت چگونگی تاثیر احساسات بر تصمیمات
احساسات نقش مهمی در تصمیم گیری های ما دارد، در نتیجه درک و شناخت نادرست از احساسات و خواسته ها و ارزش های حقیقی منجر به گرفتن تصمیمات غلط می شود و باعث شکست ما رد زندگی می شود.
5. احساسات توانایی ایجاد اختلال را دارند
احساسات ما مانند اعضای بدن می‌توانند باعث بروز یک اختلال شوند و یا برعکس، یک اختلال هم می تواند احساساتمان را تحت تاثیر قرار دهد. بعضی از اختلالاتی که احساسات را مختل می‌کنند شامل:
_ اختلالات اضطرابی که شامل نگرانی‌های طولانی مدت و بیش از حد در مورد وقایع روزمره است. و از زندگی عادی که بقیه لذت می برن لذت نمی برن.
_ طیف اسکیزوفرنی که با فقدان احساسات یا خلق تحریک پذیر و افسرده همراه هستند.
_ شیدایی که در اختلال دو قطبی اتفاق می‌افتد، شامل دوره‌های طولانی مدت خلق و خوی غیر طبیعی و بیش از حد بالا است.
_ افسردگی که شامل احساسات طولانی مدت غم و بی علاقگی است.
6. احساسات خود را ثبت کنید
اولین مرحله خودشناسی این است که احساسات خود را یادداشت کرده و حالاتی که تجربه کردید توضیح دهید. بدین صورت آگاهی بیشتری از نوع احساس، عوامل ایجاد کننده آن و واکنش‌های بدنتان به دست می‌آورید. شاید به نظر کار ساده و بی اهمیتی بیاید، ولی بعد از مدتی که اینکار را انجام دهید، متوجه پیچیده بودن احساسات و واکنش‌های بدن خود می‌شوید.
یاد بگیرید که چه احساسی دارید
اکثر مردم فرق بین احساسات مختلف مثل ناراحتی،بهت، افسردگی را نمی دانند و همه را به طور کلی نام می برند که بسیار متفاوت از هم هستد.
1. احساس خشم
وقتی احساس کنید شرایط آن گونه که باید نیست،احساس خشم می کنیم.
از نظر فیزیولوزی و تجربه جسمی خشم در پشت کمر بین تیغه‌های شانه رو به بالا، در پشت گردن و در اطراف دو طرف فک احساس می‌شود. احساس هایی مانند حس گرما، تنش، درد و فشار نیز از دیگر تغییراتی است که در زمان خشم تجربه می‌کنیم.
2. احساس نفرت
احساس نفرت واکنشی نسبت به محرک‌های زننده است. چیزهایی که احتمال دارد شما را بیمار کنند و شما برای محافظت از روح و جسم خود از آنها بیزار می‌شوید. اتفاقاتی مثل تجاوز جنسی نیز می‌تواند شامل این تجربه‌ها باشد.
تجربه جسمی نفرت در درجه اول خود را در معده، سینه و سر نشان می‌دهد.
3. احساس ترس
احساس ترس در پاسخ به برخی تهدیدات است که به شما کمک کند از آن اجتناب کرده و خود را نجات دهید. در مواجهه بعدی نیز از آن محرک‌ها ترسیده و احتیاط خواهید کرد. ترس یکی از مهم ترین و پیشرفته و تکامل یافته ترین احساسات انسان است.
تجربه جسمی ترس اغلب در نیمه بالای بدن و یا پاها حس می‌شود. تپش قلب، تنفس سریع و بالارفتن متابولیسم از ویژگی‌های ترس است که باعث می‌شود در موقعیت‌های خطرناک با انرژی بیشتری از خود محافظت نمایید.
4. احساس شادی
احساس خوشحالی در پاسخ به عواملی است که اغلب پیام‌هایی از بقا، شکوفایی و موفقیت دارد. رابطه جنسی، داشتن فرزند، موفقیت در اهداف، مورد تقدیر واقع شدن و… از انواع موقعیت‌های شادی آفرین هستند. احساس گرما، احساس رضایت مندی،حس امنیت از ویژگی‌های حس خوشحالی است.
5. احساس غم
احساس غم در پاسخ به ضرر و زیان در اموری هست که برای شما مهم هستند. یک احساس دردناک برای جلوگیری از خسارات در آینده یا قدردانی از چیزهای از دست رفته می‌باشد. احساس غم معمولا در سینه شروع شده و از طریق گلو به سمت بالا حرکت می‌کند. چیزی که آن را بغض نامیده و حس می‌کنید در حال خفه کردن شماست در نهایت به اشک ختم شده و کمی تخلیه می‌شوید. پس در زمان غم به خودتان اجازه گریه کردن بدهید. گریه کامل در بازیابی انرژی و تسکین غم کمک مهمی خواهد کرد.
6. احساس بهت و تعجب
احساس بهت و تعجب زمانی اتفاق می‌افتد که با اتفاقات غیر منتظره رو به رو می‌شوید. بهت و تعجب، در مقایسه با دیگر ادراکات حسی متفاوت است. به طوری که نسبت به مثبت و منفی بودن آن رویداد خنثی هستید. تعجب، شگفتی یا سورپرایز، کمک می‌کند تا به اتفاقات غیر منتظره توجه کنید. بهت و تعجب ابتدا در سر و سینه احساس می‌شود و ممکن است نوعی احساس خالی بودن و یکه خوردن را ایجاد کند.
شدت و درجه احساسات
احساسات مختلف بر اساس میزان شدت هم نام گذاری می شوند،در زیر چند نمومه اورده شده است
احساس عشق: دلسپردگی، دلدادگی، عشق، تعلق، وابستگی، علاقه، دوستی، آشنایی
احساس خوشحالی: نگنجیدن در پوست خود، شادی، خوشحالی، رضایت، آسایش، آرامش
احساس حسادت: دشمنی، تنفر، حسادت، غبطه خودن، خودکم بینی
احساس ناراحتی: تنفر، خشم، دلشکستگی، آزردگی، ناراحتی، نارضایتی
احساس ترس: وحشت، هراس، واهمه، ترس، نگرانی
احساس پشیمانی: شرم، خجالت، پشیمانی، مقصر بودن